top of page

Çeviri: K. Mete Sözeri 2018
 

İnbreeding, Outcrosing ve Irkların Evrimi

Tufts 'Canine and Feline Yetiştirme ve Genetik Konferansı, 2013
Jerold S. Bell, DVM
Klinik Bilimler Bölümü, Tufts Cummings Veterinerlik Fakültesi, North Grafton, MA, ABD

​

Safkan köpek ve kedi ırklarının standartları seçici yetiÅŸtirme yoluyla zaman içinde geliÅŸmiÅŸtir. Bu standartlar, fiziksel, davranışsal veya çalışma standartları olabilir. Standartlar genellikle türün baÅŸlangıcında organize edilmemiÅŸ ve yazılmamış, ancak daha sonra bir Irk organizasyonunda yazılmıştır. Yazılı standartlar genellikle zamanla güncellenir. Bunun nedeni bazen ırkı açıklığa kavuÅŸturmak ve bazen de deÄŸiÅŸime uyum saÄŸlamaktır. Irk standartlarındaki deÄŸiÅŸiklikler, geçmiÅŸte nasıl yetiÅŸtirildiÄŸine veya gelecekte neyin yetiÅŸtirilebileceÄŸinle baÄŸlı olarak hedefleri deÄŸiÅŸtirebilir.

​

Bir ırkın baÅŸlangıcındaki soy kütüÄŸü, bilinmeyen atalara sahip bireylerle ya da yalnızca türün uyumlu veya çalışma standardına uyan bireylerle karıştırılabilir. Bunlar cinsin temel stoÄŸudur.

​

Bazı ırklar, belirli bir fenotip (davranışsal) özelliÄŸe sahip olan küçük bireyler üzerinde akraba evliliÄŸi yoluyla oluÅŸur. Orijinal ırk kayıtları keÅŸfedildiÄŸinden beri, zararlı oluÅŸumların veya istenmeyen özelliklerin ortaya çıkması nedeniyle ırk oluÅŸumu sırasındaki birden fazla aile soy hattı kullanılmaz. Sadece istenen özellikleri üreten ve bir ırkın ana kurucu atalarından gelen çiftleÅŸme ve üreme, kuÅŸaklar boyunca ilerleyen çizgilerdir.

​

Bazı ırklar ise diÄŸer yerleÅŸik ırkların bireylerinin melezlenmesiyle oluÅŸur. Bu bireyler, orijinal ıslah ve tasfiye sürecinden geçmiÅŸ olan yerleÅŸik ırkların üyeleri olacaktır. Bu yeni ırklar tipik bir geniÅŸleme sürecinden geçerler.

​

Irkların soyaÄŸacı kayıtları, formasyondan sonra, cinsin artan ortalama akraba katsayıları ile iliÅŸkili önemli bir popülasyon geniÅŸlemesinden geçeceÄŸini göstermektedir. Birman kedi ırkı ve Cavalier King Charles Spaniel ırkları örnek olarak gösterilmektedir.

​

Akraba katsayıları bireylerin ebeveynlerinin genetik iliÅŸkilerini göstermektedir. Irk popülasyonlarının ortalama akrabalık katsayıları, ırkın evrimindeki eÄŸilimleri göstermektedir. Katsayılara iki farklı yoldan bakabilirsiniz; Tüm nesillere ait toplam ortalama akraba katsayısı veya belirli sayıda nesile dayanan ortalama akrabalık katsayısı. Gen havuzuna alakasız bir stoktan giriÅŸ yapılmadığı sürece, nesil ortalama akraba katsayısı toplamı sadece zaman içinde artabilir. Üreme çiftlerinin ortalama benzerliÄŸinin bir önceki nesle göre daha az olduÄŸu geniÅŸleyen bir popülasyonda, nesilden nesile hesaplanan 10 nesil ortalama akrabalık katsayısı azalacaktır. Ortalama 10 nesil akraba katsayılarını arttıran en önemli faktör, POPÜLER SIRE SENDROMUDUR. Irk gen havuzu, popüler bir hat çevresinde, diÄŸer kaliteli erkek çizgilerin genetik etkisinin yok olması ile sonuçlanır.

​

Köpek ırklarının kromozomal yapısının moleküler genetik çalışmaları, büyük haplotip blokları (kromozomların özdeÅŸ bölümleri) ve cins geliÅŸimi sırasında akrabalığın ve temizlemenin sonuçlarını temsil eden baÄŸlantı dengesizliÄŸini (LD) göstermektedir (vonHoldt BM, vd ., Genome Res . 2011; 21: 1294-1305). Köpek ırkları araÅŸtırmaları, genetik çeÅŸitliliÄŸinin ortalama% 35'inin ırk oluÅŸumu yoluyla kaybettiÄŸini tahmin etmektedir (Gray MM, et al . Genetics . 2009; 181: 1493-1505).

​

Kurt popülasyonlarının moleküler genetik çalışmaları, ırk oluÅŸumunu yansıtır. Fin Gri Kurtları üzerine yapılan bir araÅŸtırma, Rus kurtları ile erken dönemlerde göç nedeniyle karışmalarının, önemli bir genetik çeÅŸitliliÄŸi ortaya çıkardığı anlaşılmıştır. Daha sonra ortalama akraba katsayıları, azalan heterozigotluk ve aile soyları sayısındaki artışla, etkili üreme popülasyonu büyüklüÄŸü ile çakışan önemli bir popülasyon geniÅŸlemesinden geçmiÅŸtir (Jansson E, et al . Mol Ecol . 2012; 21: 5178). -5193).

​

Kedilerin ve köpeklerin modern ırkları, yukarıda bahsedilen genetik seçimden geçmiÅŸtir. Üreme popülasyonlarını ve gen havuzlarını geniÅŸletmek için çeÅŸitli aÅŸamalardadırlar. Bazı ırkların küçük ancak etkili popülasyon boyutları ve yüksek homozigotluÄŸu olabilir. Bununla birlikte, eÄŸer yavruları genellikle saÄŸlıklıysa, popülasyonları büyüyebilir ve geniÅŸleyebilir. Onlar,daha kalabalık ırkların geliÅŸimlerine göre ırk geliÅŸimi aÅŸamalarındadır.

​

Nüfus artışı, ırk geliÅŸimi ve bakımının önemli bir yönüdür. Bireylerin önceki nesillerden daha az iliÅŸkili olan birbirini takip eden çiftleÅŸmesine izin verir. Yeni "aile çizgileri" ve cinsellik çeÅŸitliliÄŸinin yaratılmasına izin verir. Nüfus sınırlaması, üreme hatlarının ve genetik çeÅŸitliliÄŸin kaybı nedeniyle üreme bakımına zararlıdır. Yeterli sayıda yetiÅŸtirici ve çiftleÅŸmenin saÄŸlanması canlılık ve hayatta kalma için önemlidir.

​

Irk yapılanmasının bir sonucu olarak, köpek ve kedi ırklarının yüksek homozigotluÄŸu vardır. Bu ırk oluÅŸumu doÄŸasıdır. Homojigosite tek başına, yüksek genetik yükte zararlı resesif genler taşımadıkça ırklara zarar vermez. Bazı ırklarda azalmış yavru sayısı, artan neonatal mortalite veya akraba katsayılarında artış ile daha kısa ortalama yaÅŸam süreleri ortaya çıkabilir. Bu "akraba depresyonu" etkileri, spesifik hastalığa neden olan spesifik zararlı genlerin homozigot ifadesine baÄŸlıdır. Bu genlere ve fenotiplere karşı doÄŸrudan seçim, ırk saÄŸlığını iyileÅŸtirmek için gereklidir. EÄŸer ırk bireyleri daha genç ölüyorsa, bu bireylerde spesifik hastalıklar ortaya çıkıyorsa, ırk doÄŸurganlık ile ilgili sorunlar gösteriyorsa, bu sorunlara yönelik radikal seçimler yapmak gerekir.

​

Köpek ve kedi yetiÅŸtiriciliÄŸinin bazı savunucuları, en az ilgili bireyleri birbiriyle kaynaÅŸtıran organize tasnifçilik programları çaÄŸrısı yaparlar. Bunlar, nadir ve nesli tükenmekte olan türler için formüle edilen tür “saÄŸkalım” planlarını (SSP) yansıtmaktadır. Bu çabanın sonucu, randomize bir popülasyon üretecek ve gen dağılımına göre heterozigotluk olarak ırk içi artışlar saÄŸlayacaktır. Ancak bunun zararlı genlerin sıklığı üzerinde hiçbir etkisi olmayacaktır. Gen havuzunda zaten dağılmış olan ırkla iliÅŸkili genetik bozukluklara yönelik genler, etkilenen bireylerle rastgele bir ÅŸekilde üretmeye devam edecektir. Bu tür bir ıslah planı da kendini sınırlayıcıdır, çünkü bireyler arasındaki genetik farklılıkları ortadan kaldırdığınızda, bu türlerin birbirinden ayrılmaları gittikçe zorlaÅŸmaktadır. SaÄŸlıklı ve çeÅŸitli bir cins gen havuzu, farklı soylu ailelerin yanı sıra birçok dış kümeye sahip olmalıdır.

​

Linebreeding ve outbreeding genetik araçlarını belirli amaçlar için kullanılmalıdır. YetiÅŸtiriciler, her bir çiftleÅŸme ile farklı üreme araçlarını kullanabilirler. Bunlar, gereksinimlerine göre popülasyondaki ortalamadan daha yakındır (linebreeding) veya daha uzaktır (outbreeding). Linebreeding spesifik ataların genlerini yoÄŸunlaÅŸtırır. Outbreeding, eÅŸde bulunmayan genleri getirir. YetiÅŸtiriciler her biri birbirinden biraz farklı olan eÅŸleÅŸmeler yaptığında (bazen linebreeding, kimi zaman outbreeding, bir baÅŸka çizgide bir miktar linebreeding, vs.) ırk popülasyonunu korurlar.

​

Bir popülasyondaki zararlı genlerin sıklığını azaltmanın tek yolu (uygun genlerin sıklığını arttırmak), genetik test ve fenotipik deÄŸerlendirme yoluyla doÄŸrudan seçimdir. Seçim yoluyla genetik iyileÅŸme oranı ve derecesi, cins içindeki bireyler arasındaki varyasyon miktarıyla doÄŸru orantılıdır. Nüfusun içinden bir popülasyonu sürekli kullanmak, genetik iyileÅŸme için “selektif basıncı” uygulama yeteneÄŸini azaltır. “Seçici baskı”, birbirinden farklı olan bireyleri gerektirir.

​

Bazı çalışmalar, ırklarda bulunan homozigotluÄŸa iÅŸaret eder ve küçük frekans allellerini ve haplotipleri arttırmak için seleksiyon çaÄŸrısı yapar. Moleküler genetik araçları bunları belirleyebilir ancak çoÄŸu durumda frekanslarını artırmadaki fenotipik etkiler bilinmemektedir. Kaliteye yönelik ve istenmeyen özelliklere karşı yapılan genetik seçimin, fenotip sıklığını azalttığı olasıdır. Onları etkilerini bilmeden körü körüne seçmek, seleksiyona dayalı ırk geliÅŸimini önemli ölçüde tersine çevirebilir.

​

Irklar, doÄŸurganlığın önemli ölçüde azalmasına ya da çok yüksek bir genetik hastalık potansiyeline sahip olabilirler. Aşırı durumlarda, bir “saÄŸkalım” SSP tipi plan gerektirebilir, çalışma kitabını ithalata açabilir veya diÄŸer ilgili ırklara melezleÅŸtirebilir. Ancak, çoÄŸu Irklar kendilerini bu kadar zorlu koÅŸullarda bulamazlar ve sadece gen havuzlarını ve genetik saÄŸlıklarını iyileÅŸtirmek için uygun seçimi gerektirirler.

​

Cins evrimi ve saÄŸlığı ile ilgili aÅŸağıdaki sonuçlar çıkarılabilir:

  • Akrabalılığın etkileri (homozigotluk, büyük haplotip blokları ve artan baÄŸlanma dengesizliÄŸi) cins oluÅŸumunun doÄŸal bir sonucudur.

  • SaÄŸlıklı ırk gen havuzları geniÅŸleyen veya büyük istikrarlı popülasyon gerektirir.

  • Irkın saÄŸlığı, düzenli saÄŸlık durumu ve üreme araÅŸtırmalarına dayanarak ölçülmelidir.

  • Irk karakteristikleri için genetik seçimde hastalığa baÄŸlı fenotiplerden kaçınmalıdır.

  • YetiÅŸtiriciler, ırkın genetik çeÅŸitliliÄŸin sınırlandırılmasında en önemli faktör olan aynı bireylerin “aşırı kullanımından” kaçınmalıdır.

bottom of page